რომაული ბეტონის წარმოება იმდენივე CO₂-ს გამოყოფს, რამდენიც თანამედროვე ბეტონის

ძველ რომში მშენებლები თავიანთი აკვედუკების, ხიდებისა და შენობების ასაგებად განსაკუთრებული სახის ძველ ბეტონს იყენებდნენ. მაგრამ არის თუ არა რომაული ბეტონი უფრო მდგრადი, ვიდრე დღევანდელ ბეტონში გამოყენებული პორტლანდცემენტი? პასუხი იმაზე რთულია, ვიდრე შეიძლება, ერთი შეხედვით, ჩანდეს. ახალი ნაშრომის თანახმად, რომაული ბეტონი იმდენივე CO₂-ს გამოყოფს, რამდენიც თანამედროვე მეთოდები, მაგრამ ნაკლებ ჰაერის დამაბინძურებლებს.

მეცნიერები დიდი ხანია, მოხიბლულები არიან რომაული ბეტონის გასაოცარი ხანგრძლივობით.

• 2017 წელს, მეცნიერებმა იტალიის ხმელთაშუა ზღვის სანაპიროზე მდებარე ზღვის კედლების ნანგრევებიდან აღებული ბეტონი გააანალიზეს, რომლებიც მკაცრი საზღვაო გარემოს მიუხედავად, ორი ათასწლეულის განმავლობაში იდგა. ანალიზმა აჩვენა, რომ ზღვის წყალთან შეხება ბეტონის შიგნით ქიმიურ რეაქციებს იწვევდა, რაც კრისტალების წარმოქმნას უწყობდა ხელს. ეს კრისტალები ქვებს ეკვროდა და ბზარების წარმოქმნასა და გავრცელებას უშლიდა ხელს.

• 2023 წელს კი, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს, რომ რომაელები იყენებდნენ „ცხელ შერევას“ ჩაუმქრალ კირთან, რაც მასალას თვითაღდგენის ფუნქციას ანიჭებდა. როდესაც ბეტონში ბზარები ჩნდება, ისინი კირის კლასტებში გადის. ეს კლასტები შემდეგ წყალთან რეაქციაში შედის და წარმოქმნის კალციუმით გაჯერებულ ხსნარს, რომელიც ბზარებს ავსებს ან კომპოზიტურ მასალას აძლიერებს.

უძველესი რეცეპტების ტესტირება

თუმცა, რომაული ბეტონის გარემოზე ზემოქმედება, მის თანამედროვე ანალოგთან შედარებით, აქამდე დეტალურად არ იყო შესწავლილი. „რომაული ბეტონის შესწავლამ შეიძლება გვასწავლოს, როგორ გამოვიყენოთ მასალები ისე, რომ ჩვენი სტრუქტურების ხანგრძლივობა მაქსიმალურად გავზარდოთ, რადგან მდგრადობა გამძლეობასთან ხელჩაკიდებული დადის,“ — ამბობს კვლევის თანაავტორი დანიელა მარტინესი, კოლუმბიის Universidad del Norte-ს ინჟინერი.

მარტინესმა და მისმა კოლეგებმა რომაული ბეტონის სამი სხვადასხვა რეცეპტი გამოსცადეს და შეაფასეს სათბურის გაზებისა და ჰაერის ემისიები თითოეული წარმოების ეტაპისთვის, ცნობილი რომაული სამშენებლო პრაქტიკის საფუძველზე. კერძოდ, რომაელები თავიანთი კირის ღუმელებისთვის საწვავად მუხისა და სოჭის ხეს იყენებდნენ.

შედეგებმა მეცნიერები გააკვირვა. ბეტონის მოცულობის ერთეულზე, რომაული ბეტონის წარმოების პროცესმა იმდენივე, ზოგ შემთხვევაში კი მეტი, CO₂ გამოყო, ვიდრე თანამედროვე ფორმულაციებმა. მეორე მხრივ, რომაული ბეტონი გაცილებით ნაკლები რაოდენობით გამოყოფს ისეთ ჰაერის დამაბინძურებლებს, როგორიცაა აზოტის ოქსიდი და გოგირდის ოქსიდი — 11%-დან 98%-მდე ნაკლებს, ენერგიის წყაროზე დამოკიდებულებით.

რომაული ბეტონი ასევე უფრო გამძლეა და, შესაბამისად, დროთა განმავლობაში ნაკლებ მოვლასა და შეცვლას მოითხოვდა, რამაც, შესაძლოა, კიდევ უფრო შეამციროს ნებისმიერი უარყოფითი გარემოსდაცვითი გავლენა. თუმცა, ავტორები აფრთხილებენ, რომ ეს რთული შედარებაა, იმის გათვალისწინებით, რომ ძველი რომაული სტრუქტურები არ იყენებდნენ ფოლადის არმატურას, რომლის კოროზიაც თანამედროვე ბეტონის დაზიანების მთავარი მიზეზია.

„ჩვენი თავდაპირველი მოლოდინების საპირისპიროდ, რომაული ფორმულაციების თანამედროვე ტექნოლოგიით მიღებამ, შესაძლოა, ემისიების ან ენერგიის მოთხოვნის არსებითი შემცირება არ გამოიწვიოს,“ — თქვა მარტინესმა. „ბიომასისა და სხვა ალტერნატიული საწვავის გამოყენება ღუმელების გასახურებლად, შესაძლოა, უფრო ეფექტიანი აღმოჩნდეს თანამედროვე ცემენტის წარმოების დეკარბონიზაციისთვის, ვიდრე რომაული ბეტონის ფორმულაციების დანერგვა. თუმცა, რომაელებისგან ბევრი რამის სწავლა შეგვიძლია.“

ITNEWS-ის მეგობარი ვებ-გვერდია ITJOBS.GE. ITJOBS.GE-ზე ორგანიზაციებს და ფიზიკურ პირებს, აქვთ საშუალება განათავსონ როგორც ვაკანსები, ტრენინგები და ივენთები ასევე კონკრეტული Tech დავალებები, რისთვისაც ეძებენ დეველოპერებს, დიზაინერებს, სეო სპეციალისტებს და ა.შ. ITJOBS.GE - იპოვე დასაქმების საუკეთესო შესაძლებლობები ან გამოაქვეყნე ვაკანსია / დავალება და მიაწვდინე ხმა სასურველ აუდიტორიას.