რობოტის ტესტირება, რომელსაც ევროპასა და ენცელადზე ბურღვა შეეძლება

ჩვენ ამჟამად არ გვაქვს მისია, რომელზეც ის გაფრინდება, მაგრამ NASA ზრუნავს, რომ ის მზად იყოს.

ევროპა და ენცელადი ორი ოკეანური მთვარეა, რომლებსაც, მეცნიერების დასკვნით, გარე ყინულოვანი გარსის ქვეშ თხევადი წყლის ოკეანეები აქვთ. Europa Clipper-ის მისია ევროპას 2030 წლის აპრილისთვის უნდა მიაღწიოს. თუ ის შეაგროვებს მონაცემებს, რომლებიც მთვარის პოტენციურ სასიცოცხლო პირობებზე მიუთითებს, რობოტული დასაჯდომი მისიები ერთადერთი გზა იქნება იმის დასადასტურებლად, არის თუ არა იქ სიცოცხლე.

ამ მისიების განსახორციელებლად, NASA-ს რეაქტიული მოძრაობის ლაბორატორიის (JPL) გუნდი მუშაობს რობოტზე, რომელსაც სიცოცხლის ძიება შეეძლება და ის უკვე გამოსცადეს ალასკაზე, მატანუსკას მყინვარზე. „ამ ეტაპზე, ეს საკმაოდ მომწიფებული კონცეფციაა,“ — ამბობს კევინ ჰენდი, JPL-ის პლანეტარული მეცნიერი, რომელიც ამ ძალისხმევას ხელმძღვანელობდა.

გზა უცნობში

ევროპის ზედაპირზე არსებული პირობების შესახებ მხოლოდ რამდენიმე რამ ვიცით და თითქმის ყველა მათგანი დასაჯდომი მისიებისთვის ცუდია.

• რადიაცია: ევროპა ძალიან მკაცრი რადიაციის ქვეშ იმყოფება, რაც ელექტრონიკისთვის პრობლემაა.

• კომუნიკაცია: პოტენციურ რობოტულ ლენდერს დედამიწასთან კონტაქტი 85-საათიანი დღე-ღამის ციკლის ნახევარზე ნაკლებ დროში შეეძლება.

• ენერგია: ლენდერს მოუწევს დაუმუხტავ ბატარეებზე მუშაობა, რადგან მზისგან დიდი მანძილის გამო მზის პანელები არაპრაქტიკულად მასიური იქნებოდა.

• ზედაპირი: ჩვენ არ გვაქვს ზედაპირის მაღალი რეზოლუციის გამოსახულებები, რაც დაჯდომას განსაკუთრებით ართულებს.

• ტემპერატურა: ტემპერატურა -160°C-დან -220°C-მდე მერყეობს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ყინული, რომლის ნიმუშიც ლენდერმა უნდა აიღოს, სავარაუდოდ, ბეტონივით მყარია.

ავტონომიურობა და ყინულის ბურღვა

ჰენდის გუნდის მიერ შემუშავებულ რობოტს აქვს ფეხები, რომლებიც მას სხვადასხვა ტიპის ზედაპირზე სტაბილიზაციის საშუალებას აძლევს. გარემოში ორიენტირებისთვის ის სტერეოსკოპულ კამერას იყენებს.

გუნდმა შექმნა სრულიად ახალი რობოტული ხელი თავისუფლების შვიდი ხარისხით. მის სახსრებში დამონტაჟებული ძალისა და ბრუნვის მომენტის სენსორები ერთგვარ ნერვულ სისტემასავით მოქმედებს და რობოტს აცნობებს, როდესაც საკვანძო კომპონენტები გადაჭარბებულ დატვირთვას განიცდის. საბოლოო შტრიხი იყო ICEPICK — ბურღვისა და ნიმუშების აღების ინსტრუმენტი, რომელსაც რობოტი ყინულიდან 20 სმ-მდე სიღრმის ნიმუშების ამოსაღებად იყენებს.

იმის გამო, რომ ლენდერს დიდი ხნის განმავლობაში ადამიანის ზედამხედველობის გარეშე მოუწევს მუშაობა, გუნდმა მას ავტონომიური სისტემების ფართო სპექტრიც მისცა. მაღალი დონის ავტონომია პასუხისმგებელია ამოცანების დაგეგმვასა და პრიორიტეტების მინიჭებაზე შეზღუდული ენერგეტიკული ბიუჯეტის ფარგლებში. რობოტს შეუძლია, გაბურღოს, გააანალიზოს ნიმუშები და გადაწყვიტოს, აქვს თუ არა აზრი იმავე ადგილას ბურღვის გაგრძელებას, თუ სხვა ადგილი აირჩიოს.

რობოტი ჯერ სიმულაციურ პროგრამაში გამოსცადეს, შემდეგ — JPL-ის შიდა ობიექტებში და ბოლოს — ალასკაზე, მატანუსკას მყინვარზე, სადაც ის ვერტმფრენიდან ჩაუშვეს, რომელიც დასაჯდომი აპარატის იმიტაციას ახდენდა. მან ყველა ტესტი წარმატებით გაიარა.

და შემდეგ ის თაროზე შემოდეს.

ოკეანური სამყაროების შეცვლა

როდესაც 2023 წელს პლანეტარული მეცნიერების ახალი ათწლიანი სტრატეგია გამოვიდა, აღმოჩნდა, რომ ევროპას დასაჯდომი მისია შერჩეულ მისიებს შორის არ იყო. მთავარი მიზეზი ის იყო, რომ იუპიტერის სისტემაში არსებული მკაცრი რადიაცია ლენდერისთვის ბიოსიგნატურების აღმოჩენას „გამოწვევად“ აქცევდა.

ენცელადის დასაჯდომი მისია კი, პირიქით, მყარად დარჩა დღის წესრიგში. „რადიაციის გამოწვევები ნამდვილად ბევრად დიდია ევროპასთვის,“ — ამბობს ბოუკეტი.

ენცელადზე უკვე დაფიქსირებულია წყლის შადრევნები, რომლებიც მარილებს, ნახშირბადისა და აზოტის შემცველ მოლეკულებს შეიცავს, რაც ნიშნავს, რომ არსებობს მცირე შანსი, ბიოსიგნატურები გადაფრენის მისიამაც კი აღმოაჩინოს. ენცელადის ზედაპირი კი, როგორც ჩანს, ბიოგენური მტკიცებულებების დიდი ხნის განმავლობაში შენარჩუნებას შეძლებს.

„საბედნიეროდ, ევროპაზე ავტონომიური ნიმუშების აღების შესახებ მიღებული მრავალი გაკვეთილი, ჩვენი აზრით, ენცელადზეც გადატანადი იქნება, ნაკლებად საზიანო რადიაციული გარემოს უპირატესობით,“ — უთხრა ბოუკეტმა Ars-ს.

თუმცა, ევროპაზე დაჯდომის ოცნება სრულად არ გამქრალა. „ვისურვებდი, ევროპას ოკეანეში წყალქვეშა აპარატით შევიდეთ და შემდეგ ოკეანის ფსკერზე ჩავიდეთ,“ — ამბობს ჰენდი. „მაგრამ ტექნოლოგიურად ეს საკმაოდ დიდი ნახტომია და ყოველთვის გიწევს, დააბალანსო შენი საოცნებო მისიები იმ ტექნოლოგიური სასწაულების რაოდენობასთან, რომლებიც ამ მისიების შესაძლებლად ქცევისთვის უნდა გადაიჭრას.“

ITNEWS-ის მეგობარი ვებ-გვერდია ITJOBS.GE. ITJOBS.GE-ზე ორგანიზაციებს და ფიზიკურ პირებს, აქვთ საშუალება განათავსონ როგორც ვაკანსები, ტრენინგები და ივენთები ასევე კონკრეტული Tech დავალებები, რისთვისაც ეძებენ დეველოპერებს, დიზაინერებს, სეო სპეციალისტებს და ა.შ. ITJOBS.GE - იპოვე დასაქმების საუკეთესო შესაძლებლობები ან გამოაქვეყნე ვაკანსია / დავალება და მიაწვდინე ხმა სასურველ აუდიტორიას.