25 წელი X-Men-იდან: ფილმი, რომელმაც სუპერგმირების ჟანრი სამუდამოდ შეცვალა

ზუსტად 25 წლის წინ, 2000 წლის ივლისში, ეკრანებზე გამოვიდა X-Men — საზაფხულო ბლოკბასტერი, რომელმაც სუპერგმირული ფილმების იმ დროისთვის დასუსტებული ბაზარი ფაქტობრივად ხელახლა ააღორძინა და ჟანრის დომინირებას (კარგი თუ ცუდი გაგებით) საფუძველი ჩაუყარა. მეოთხედი საუკუნის შემდეგაც კი, ეს ფილმი საოცრად გასართობ სანახაობად რჩება, შესანიშნავი პერსონაჟებით, დინამიკური რიტმით, უხვი მოქმედებით და თემებით, რომლებიც დღესაც აქტუალურია მაყურებლისთვის.

(ყურადღება: სტატიაში მრავალი სპოილერია)

1990-იანი წლების შუა პერიოდში, ანიმაციური სერიალის, X-Men-ის, პოპულარობამ 20th Century Fox-ის (ახლანდელი 20th Century Studios) ყურადღება მიიპყრო. სტუდიამ ფინანსურ კრიზისში მყოფი Marvel Comics-ისგან უფლებები შეიძინა და რეჟისორად Bryan Singer-ი (The Usual Suspects) მოიწვია. იმ დროს პროექტი საკმაოდ სარისკოდ აღიქმებოდა, განსაკუთრებით 1997 წლის კატასტროფულად არასერიოზული და გროტესკული Batman and Robin-ის შემდეგ ჰოლივუდში ჟანრის მიმართ გაჩენილი სკეპტიციზმის ფონზე. მაგრამ რისკმა გაამართლა: X-Men უდიდეს ჰიტად იქცა, რომელმაც არა მხოლოდ საკუთარ ფრენჩაიზს, არამედ, საბოლოო ჯამში, Marvel-ის კინემატოგრაფიულ სამყაროსაც (MCU) გაუხსნა გზა.

ფილმის მთავარი კონფლიქტი ორ ყოფილ მეგობარს, Charles Xavier-სა (Patrick Stewart) და Magneto-ს (Ian McKellen), იგივე ერიკ ლენშერს, შორის არსებულ იდეოლოგიურ დაპირისპირებას ეფუძნება. ორივე მუტანტია, მაგრამ ადამიანებს შორის მზარდი ანტიმუტანტური განწყობების საპასუხოდ განსხვავებული გზები აქვთ არჩეული. ჩარლზი, რომელიც მუტანტი ბავშვებისთვის კერძო სკოლას მართავს, ადამიანებში სიკეთეს ხედავს და მათთან მშვიდობიანი თანაარსებობის სჯერა. მაგნეტოს კი მიაჩნია, რომ მუტანტები მომავალია და ადამიანები უნდა გაქრნენ — სასურველია, მისი დახმარებით. ამ მიზნით მან „მუტანტთა საძმო“ ჩამოაყალიბა, რომელშიც Mystique (Rebecca Romijn), Sabretooth (Tyler Mane) და Toad (Ray Park) შედიან.

ჩარლზს კი თავისი „იქს-მენები“ ჰყავს: Storm (Halle Berry), Jean Grey (Famke Janssen) და Cyclops (James Marsden), რომლებსაც მოგვიანებით უხალისოდ უერთდება Wolverine-ი (Hugh Jackman). თინეიჯერი მუტანტი Rogue (Anna Paquin) სკოლას ემატება და მაგნეტოს სამიზნე ხდება, რადგან მისი მუტაცია სხვა ადამიანების სასიცოცხლო ძალის, მოგონებებისა და — მუტანტების შემთხვევაში — ძალების შთანთქმის უნარს აძლევს. გუნდმა უნდა ჩაშალოს მაგნეტოს გეგმა, რომელიც ადამიანების რადიაციით იძულებით მუტაციას (მაშინაც კი, თუ ეს მათ მოკლავს) ითვალისწინებს, და დაარწმუნოს მტრულად განწყობილი აშშ-ის მთავრობა, რომ მუტანტების უმრავლესობა საფრთხეს არ წარმოადგენს.

ამ ფილმში ბევრი რამაა საყვარელი, მათ შორის, არაერთი დაუვიწყარი სცენა, რომელთაგან შვიდს ქვემოთ შემოგთავაზებთ. მას ჰყავს ვარსკვლავური სამსახიობო გუნდი, აქვს მახვილგონივრული დიალოგები და მოქმედებით სავსე ეპიზოდებს პერსონაჟების წყნარი, პიროვნული მომენტებით ანაცვლებს, რაც სიუჟეტს ტემპის შენელების გარეშე ავითარებს. X-Men-ი განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობს საკვანძო ურთიერთობების ჩამოყალიბებას: ჩარლზსა და მაგნეტოს, როუგსა და ვულვერინს და ჯინის, საიკლოპსისა და ვულვერინის რომანტიკულ სამკუთხედს შორის. ჩვენ განვიცდით ამ პერსონაჟების მარტოობას, ტკივილს, რომელსაც განსხვავებულობის გამო შიში და გარიყულობა იწვევს, და ვხედავთ, თუ როგორ უმკლავდებიან ისინი ამ გრძნობებს.

ადამიანების მხრიდან სასტიკი მოპყრობის მიუხედავად, ჩვენი მუტანტი გმირები მზად არიან, უმადური კაცობრიობის გადასარჩენად საკუთარი სიცოცხლე რისკის ქვეშ დააყენონ. სწორედ ეს აქცევთ მათ გმირებად, მაშინაც კი, თუ ზოგჯერ ადვილი დასაჯერებელია, რომ მაგნეტოსა და საძმოს ღია მტრობა გამართლებულია. X-Men-ი თავის მთავარ გზავნილს საკმაოდ პირდაპირ გადმოსცემს: ეს არის ბრძოლა „სხვის“ მიმართ მიმართულ შეუწყნარებლობასა და შიშსა და, მეორე მხრივ, მიმღებლობასა და მშვიდობიან თანაარსებობას შორის. ფილმი უაპელაციოდ პირველის წინააღმდეგია და მეორეს უჭერს მხარს. და თუ ეს ყველაფერი დღევანდელი გადმოსახედიდან საეჭვოდ „პროგრესულად“ ჟღერს, უნდა გვახსოვდეს, რომ, Superman-ის მსგავსად, ეს ისტორიები არ შეცვლილა — შეიცვალა სამყარო.

ზედმეტი შესავლის გარეშე, გთავაზობთ ჩვენს შვიდ რჩეულ სცენას ფილმიდან X-Men:

1. ახალგაზრდა ერიკი ოსვენციმში

X-Men-ი თავისი მთავარი თემის წარდგენას დროს არ კარგავს. პირველივე სცენა 1944 წელს, ნაცისტების მიერ ოკუპირებულ პოლონეთში ვითარდება, სადაც ახალგაზრდა ერიკ ლენშერი და მისი მშობლები ჯარისკაცებს საკონცენტრაციო ბანაკისკენ მიჰყავთ. ერიკს მშობლებს აშორებენ, ხოლო დედის კივილის ხმა ბიჭს მათთან დაბრუნებისკენ უბიძგებს. ჯარისკაცების მიერ შეკავებული ერიკის ემოციები მის მუტანტურ ძალას ათავისუფლებს. ის მაგნიტურ ველებს იმორჩილებს და რკინის ჭიშკარს, რომელიც მშობლებისგან აშორებს, ასო „X“-ის ფორმით ღუნავს, სანამ გონებას არ დააკარგვინებენ. ეს გამოცდილება სამუდამოდ აყალიბებს მის მსოფლმხედველობას და კვებავს მის რწმენას, რომ მუტანტებმა ადამიანები დედამიწაზე დომინანტურ სახეობად უნდა ჩაანაცვლონ.

2. ვულვერინის ბრძოლა გალიაში

ვულვერინს პირველად შორეულ, თოვლიან ადგილას მდებარე ბარში ვხვდებით, სადაც სახლიდან გამოქცეული როუგიც აღმოჩნდება. ლოგანი დამატებით ფულს წესების გარეშე ბრძოლებში მონაწილეობით შოულობს და ყოველ ჯერზე ადვილად იმარჯვებს. მისი წარდგენის სცენა პერსონაჟის ხასიათს იდეალურად გადმოსცემს: უხეში, მარტოსული მებრძოლი, რომელიც თავის ნამდვილ ბუნებას მალავს. როცა დამარცხებული მეტოქე მას ბარის გარეთ უპირისპირდება სიტყვებით: „ვიცი, რაც ხარ შენ,“ ვულვერინი მას თავის ადამანტიუმის ბრჭყალებს უჩვენებს. ეს პერსონაჟის ერთ-ერთი საუკეთესო კინო-წარდგენაა.

3. მისტიკი იტაცებს სენატორს

სენატორი რობერტ კელი (Bruce Davison) ფილმის მთავარი პოლიტიკური ანტაგონისტია, რომელიც მუტანტების რეგისტრაციის შესახებ დრაკონული კანონის მიღებას ლობირებს. მისთვის მუტანტები არა ადამიანები, არამედ „იარაღები არიან სკოლებში“. მან არ იცის, რომ თავის ერთგულ ასისტენტს კი არა, შენიღბულ მისტიკს ესაუბრება. როცა მისტიკი თავის ნამდვილ, ლურჯ სახეს აჩვენებს, სენატორს აოცებს. „იცით, თქვენნაირი ადამიანების გამო ბავშვობაში სკოლაში სიარულის მეშინოდა,“ — ეუბნება ის, სანამ გონებას დააკარგვინებს და მაგნეტოს საიდუმლო თავშესაფარში წაიყვანს.

4. ვულვერინი შემთხვევით ჭრის როუგს

ვულვერინისა და როუგის ურთიერთობა ფილმის ემოციური გულია. როცა როუგი კოშმარისგან გატანჯული ვულვერინის გაღვიძებას ცდილობს, ის ინსტინქტურად თავისი ბრჭყალებით ჭრის მას. როუგი შიშველი ხელით ეხება მის სახეს და „სესხულობს“ მის სამკურნალო ძალას, რითაც თავს ირჩენს, მაგრამ ვულვერინს კრუნჩხვაში აგდებს. ეს დაძაბული სცენა არა მხოლოდ როუგის ძალის ექსტრემალურ ბუნებას გვიჩვენებს, არამედ აძლიერებს მის კავშირს ვულვერინთან.

5. ჩარლზი მაგნეტოს წინააღმდეგ მატარებლის სადგურზე

მატარებლის სადგურზე გაქცეულ როუგს მაგნეტოს ხალხი ესხმის თავს. ჩარლზი ცდილობს, ტელეპათიით შეაჩეროს მაგნეტო, რომელიც პოლიციელებს საკუთარ იარაღს უმიზნებს. მაგნეტო ერთ-ერთ პოლიციელს შუბლში ნელა მოძრავი ტყვიით ემუქრება. ჩარლზი ხვდება, რომ ამ დაპირისპირებაში დამარცხდა და მაგნეტოს გაქცევის საშუალებას აძლევს. ეს სცენა შესანიშნავად აჩვენებს ჩარლზის პრინციპულობას და იმას, თუ რატომ არის ის გმირი, ხოლო მაგნეტო — ანტიგმირი.

6. სენატორი კელის დაშლა

მას შემდეგ, რაც მაგნეტო სენატორ კელის რადიაციით მუტანტად აქცევს, ის გაქცევას ახერხებს და ჩარლზის სკოლას მიადგება. თუმცა, მისი სხეული მუტაციას ვერ იღებს. როცა სტორმი მის სანახავად შედის, კელის სხეულიდან წყალი იწყებს ჟონვას. ის სტორმს ეკითხება, სძულს თუ არა ჩვეულებრივი ადამიანები. „მგონი, ახლა ერთით ნაკლები ადამიანის უნდა გეშინოდეს,“ — პასუხობს სენატორი, სანამ მისი სხეული გაიბერება და წყლიან მასად გადაიქცევა. ეს სცენა შთამბეჭდავია არა მხოლოდ კელის გარდასახვით, არამედ იმდროინდელი ვიზუალური ეფექტების მიღწევითაც.

7. ვულვერინი გადაარჩენს როუგს

ფილმის კულმინაციური ბრძოლა თავისუფლების ქანდაკების შიგნით იმართება. მაგნეტო როუგს თავის რადიაციულ მანქანაში ათავსებს, რათა მისი ძალა გამოიყენოს და მსოფლიო ლიდერები მუტანტებად აქციოს. საბოლოოდ, იქს-მენები იმარჯვებენ. ვულვერინი ანადგურებს მანქანას და ათავისუფლებს როუგს, მაგრამ უკვე გვიანია — ის უსიცოცხლოდ წევს. სასოწარკვეთილი ვულვერინი მას გულში იკრავს და საკუთარ სახეს მისასთან მიიტანს. ამ დროს როუგის ძალა მოულოდნელად ირთვება. ის ვულვერინის სამკურნალო უნარს შთანთქავს, ცოცხლდება, ხოლო თავად ვულვერინი, ბრძოლაში მიღებული ყველა ჭრილობით, კვდება, რათა ის გადაარჩინოს. რა თქმა უნდა, ისიც ცოცხლდება, მაგრამ ეს ძლიერი და ინტიმური მომენტი შესანიშნავად აგვირგვინებს მათ ურთიერთობას და საფუძველს უყრის მომავალ ისტორიებს.

ITNEWS-ის მეგობარი ვებ-გვერდია ITJOBS.GE. ITJOBS.GE-ზე ორგანიზაციებს და ფიზიკურ პირებს, აქვთ საშუალება განათავსონ როგორც ვაკანსიები, ტრენინგები და ივენთები ასევე კონკრეტული Tech დავალებები, რისთვისაც ეძებენ დეველოპერებს, დიზაინერებს, სეო სპეციალისტებს და ა.შ. ITJOBS.GE - იპოვე დასაქმების საუკეთესო შესაძლებლობები ან გამოაქვეყნე ვაკანსია / დავალება და მიაწვდინე ხმა სასურველ აუდიტორიას.