კონგრესი NASA-ს ბიუჯეტის შემცირების შესახებ თეთრი სახლის წინადადებას ეწინააღმდეგება

ამ ბიუჯეტის კანონპროექტების კანონად ქცევამდე ჯერ კიდევ თვეებია დარჩენილი. 

წარმომადგენელთა პალატის საბიუჯეტო კომიტეტმა სამშაბათს NASA-ს 24.8 მილიარდი დოლარის ბიუჯეტის კანონპროექტი მიიღო და სენატის ანალოგიურ ქვეკომიტეტს შეუერთდა კოსმოსური სააგენტოს დაფინანსების შენარჩუნების მცდელობაში, მას შემდეგ, რაც თეთრმა სახლმა თითქმის 25%-იანი შემცირების წინადადება წარადგინა. პალატისა და სენატის მიერ შემუშავებულ კანონპროექტებში არ არის დაკონკრეტებული დაფინანსების დონეები ინდივიდუალური პროგრამებისთვის, მაგრამ ჯამური ციფრები — $24.8 მილიარდი პალატის ვერსიაში და $24.9 მილიარდი სენატის კანონპროექტში — სასიხარულო ამბავია მეცნიერებისთვის, ინდუსტრიისა და კოსმოსის ენთუზიასტებისთვის, რომლებიც ტრამპის ადმინისტრაციის მიერ მოთხოვნილი მკაცრი შემცირებებისთვის ემზადებოდნენ. 

სამშაბათს პალატის ასიგნებების კომიტეტის ქვეკომიტეტის მიერ მიღებული დაფინანსების გეგმა მოიცავს NASA-სა და სხვა მრავალ ფედერალურ სააგენტოს. NASA-სთვის პალატის მიერ მოთხოვნილი $24.8 მილიარდი 6 მილიარდი დოლარით მეტია ტრამპის ადმინისტრაციის საბიუჯეტო წინადადებაზე და NASA-ს დაფინანსებას მომავალ წელს წლევანდელ დონეზე ინარჩუნებს. 

სენატის შესაბამისმა ქვეკომიტეტმა NASA-ს 2026 ფისკალური წლის ბიუჯეტის თავისი ვერსია 9 ივლისს მიიღო. სენატის კანონპროექტი NASA-ს სამეცნიერო განყოფილების დაფინანსებას $7.3 მილიარდის დონეზე ინარჩუნებს, ისევე როგორც 2025 ფისკალურ წელს, მაშინ როდესაც პალატის კანონპროექტი მას $6 მილიარდამდე ამცირებს, რაც მაინც მნიშვნელოვნად მეტია თეთრი სახლის წინადადებაში მეცნიერებისთვის გათვალისწინებულ $3.9 მილიარდზე. 

 „უცვლელობა ახალი ზრდაა“ 

რეალურად, უცვლელი ბიუჯეტი, ინფლაციის გათვალისწინებით, ფაქტობრივად დაფინანსების შემცირებაა. მაგრამ კოსმოსური ფრენებისა და მეცნიერების მხარდამჭერები NASA-ს ბიუჯეტის აღსადგენად დაწერილ კანონპროექტებს მიესალმებიან. „მიუხედავად იმისა, რომ კონგრესს ჯერ კიდევ ბევრი აქვს სადებატო, ერთი რამ ცხადია: კონგრესი უარყოფს თეთრი სახლის მენეჯმენტისა და ბიუჯეტის ოფისის მიერ NASA-სა და NASA-ს მეცნიერებისთვის შეთავაზებული უპრეცედენტო, არასტრატეგიული და მფლანგველური შემცირებების სრულ მასშტაბს“, — ნათქვამია The Planetary Society-ს განცხადებაში. 

იუპიტერის ტურბულენტური ატმოსფეროს ეს ხედი NASA-ს კოსმოსური ხომალდიდან, Juno, პლანეტის სამხრეთ ნაწილში არსებულ რამდენიმე რეაქტიულ ნაკადს მოიცავს. Juno NASA-ს ერთ-ერთი მოქმედი მისიაა, რომელიც თეთრი სახლის საბიუჯეტო წინადადების მიხედვით გაუქმდებოდა. ფოტო: NASA 

„ჩვენ უარვყავით შემცირებები, რომლებიც NASA-ს მეცნიერებას 47 პროცენტით დააზარალებდა და 55 მოქმედ და დაგეგმილ მისიას შეაწყვეტინებდა, და ამის ნაცვლად, ჩვენ $7.3 მილიარდს გამოვყოფთ“, — თქვა სენატორმა Chris Van Hollen-მა გასულ კვირას გამართულ ბიუჯეტის განხილვის სხდომაზე. 

სენატის კანონპროექტის სრული ტექსტი ჯერ არ გამოქვეყნებულა, მაგრამ ბიუჯეტის პროექტი გადადებს ტრამპის ადმინისტრაციის გეგმას, გააუქმოს Space Launch System (SLS) რაკეტა და Orion-ის კოსმოსური ხომალდი, — ამბობს სენატორი Jerry Moran-ი. 

SLS და Orion-ის ხომალდები NASA-ს Artemis პროგრამის ძირითადი ელემენტებია, რომელიც მიზნად ისახავს აშშ-ის ასტრონავტების მთვარეზე დაბრუნებას. თეთრმა სახლმა ორივე პროგრამის გაუქმება კიდევ ორი ფრენის შემდეგ შემოგვთავაზა, რაც საკმარისი იქნებოდა მთვარეზე ერთი დასმის მცდელობისთვის. ამის შემდეგ NASA-ს მოუწევდა კომერციული ფრენების შესყიდვა მთვარეზე ისეთი კომპანიებისგან, როგორიცაა SpaceX და Blue Origin. 

ნაკლები რობოტი, მეტი ადამიანი 

NASA-ს 2026 ფისკალური წლის ბიუჯეტის პალატის ვერსია მოიცავს $9.7 მილიარდს კვლევითი პროგრამებისთვის, რაც დაახლოებით 25%-იანი ზრდაა 2025 წლის ბიუჯეტთან შედარებით. საჯაროდ გამოქვეყნებული კანონპროექტის ტექსტი არ შეიცავს რაიმე ფორმულირებას, რომელიც პირდაპირ უარყოფს თეთრი სახლის გეგმას SLS და Orion პროგრამების შეწყვეტის შესახებ. სამაგიეროდ, ის NASA-ს ავალებს, წარადგინოს SLS-ის, Orion-ისა და დაკავშირებული სახმელეთო სისტემების ხუთწლიანი ბიუჯეტის პროფილი, რათა „უზრუნველყოს ეკიპაჟიანი გაშვება რაც შეიძლება მალე“. ხუთწლიანი დაგეგმვის ბიუჯეტი, როგორც ჩანს, მიანიშნებს, რომ პალატის კომიტეტს სურს, SLS და Orion-ი შენარჩუნდეს. 

პალატის კანონპროექტის მიერ მეცნიერებისა და კოსმოსური ტექნოლოგიების შემცირება, თუმცა უფრო მოკრძალებული, ვიდრე თეთრი სახლის მიერ შემოთავაზებული, მაინც, სავარაუდოდ, გამოიწვევს NASA-ს ზოგიერთი რობოტული კოსმოსური მისიის გაუქმებასა და დაგვიანებას. 

ჯერჯერობით, ეს ყოველწლიური საბიუჯეტო პროცესის ადრეული ეტაპია და საბოლოო კანონპროექტის მიღებამდე, სავარაუდოდ, თვეებია დარჩენილი. არ არსებობს გარანტია, რომ Trump-ი ხელს მოაწერს კონგრესის ნებისმიერ საბიუჯეტო კანონპროექტს, ან რომ კონგრესი ამ პროცესს 30 სექტემბრამდე დაასრულებს. 

ITNEWS-ის მეგობარი ვებ-გვერდია ITJOBS.GE. ITJOBS.GE-ზე ორგანიზაციებს და ფიზიკურ პირებს, აქვთ უფლება განათავსონ როგორც ვაკანსიები, ტრენინგები და ივენთები ასევე კონკრეტული Tech დავალებები, რისთვისაც ეძებენ დეველოპერებს, დიზაინერებს, სეო სპეციალისტებს და ა.შ. ITJOBS.GE - იპოვე დასაქმების საუკეთესო შესაძლებლობები ან გამოაქვეყნე ვაკანსია / დავალება და მიაწვდინე ხმა სასურველ აუდიტორიას.