ავსტრალიის პირველი ორბიტალური კლასის რაკეტა სტარტიდან რამდენიმე წამში გაჩერდა

ავსტრალიის პირველი ორბიტალური კლასის რაკეტა სტარტიდან რამდენიმე წამში გაჩერდა

„ვფიქრობდი, საუკეთესო შემთხვევაში, ფრენის დრო 40 წამი იქნებოდა, მაგრამ 14 წამსაც გამარჯვებად ჩავთვლი.“

ძრავების თანმიმდევრულმა გაუმართაობამ კერძო ავსტრალიური რაკეტის ფრენა გასულ სამშაბათს, სტარტიდან რამდენიმე წამში, ჩაშალა. ეს იყო ქვეყნის პირველი, ადგილობრივი წარმოების რაკეტით ორბიტაზე გასვლის ამბიციური მცდელობა.

25 მეტრის სიმაღლის Eris რაკეტამ თავისი ოთხი მთავარი ძრავა აანთო და სასტარტო მოედნიდან, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ავსტრალიაში, აფრინდა. მაგრამ რაკეტამ სწრაფად დაკარგა სიმძლავრე ორი ძრავის გაუმართაობის გამო, სასტარტო მოედნის თავზე გაჩერდა და ახლომდებარე მინდორში ჩამოვარდა.

Gilmour Space-მა, კერძო კომპანიამ, რომელმაც რაკეტა შეიმუშავა, განაცხადა, რომ ინციდენტის შედეგად არავინ დაშავებულა და „გარემოზე უარყოფითი ზემოქმედება“ არ მომხდარა. როგორც ჩანს, სასტარტო მოედანიც მნიშვნელოვან დაზიანებას გადაურჩა.

კომპანიის თანადამფუძნებელმა და CEO-მ, ადამ გილმორმა, გაშვებიდან რამდენიმე საათში Ars-თან ისაუბრა. გილმორმა თქვა, რომ Eris რაკეტის სადებიუტო სატესტო ფრენის შედეგით, რომელიც სულ 14 წამს გაგრძელდა, გაკვირვებული არ იყო.

„არ ველოდი, რომ ორბიტაზე გავიდოდით,“ — თქვა მან. „არასდროს. ვფიქრობდი, საუკეთესო შემთხვევაში, ფრენის დრო 40 წამი იქნებოდა, მაგრამ 14 წამსაც გამარჯვებად ჩავთვლი.“

მარცხის დიაგნოზი

გილმორის ინჟინრებმა დაადგინეს, რომ ავარიის სავარაუდო მიზეზი მამოძრავებელი სისტემის გაუმართაობა იყო.

„ყველა მონაცემი, რაც ახლა გვაქვს, მხოლოდ ვიდეოებიდანაა და, როგორც ჩანს, ფრენის პირველ რამდენიმე წამში ერთი ძრავა გაითიშა,“ — თქვა გილმორმა. „რაკეტას სამი ძრავით ასაფრენად საკმარისი სიმძლავრე აქვს და მართვის სისტემა შესანიშნავად ინარჩუნებდა მას ვერტიკალურად. მაგრამ ვფიქრობ, როდესაც კოშკურას ავცდით, მეორე ძრავაც გაითიშა და სწორედ მაშინ ვეღარ შევძელით ფრენის გაგრძელება.“

ჰიბრიდული ძრავები ორბიტალური კლასის რაკეტისთვის არატრადიციული არჩევანია. ისინი, როგორც წესი, იმდენ ბიძგს არ გამოიმუშავებენ, როგორც ჩვეულებრივი მყარ- ან თხევადსაწვავიანი რაკეტები, მაგრამ თხევად ძრავებზე ნაკლებად რთულია.

ავსტრალიის მთავრობისგან მარეგულირებელი დამტკიცების ხანგრძლივი ლოდინი, შესაძლოა, სატესტო ფრენის შედეგზე მოქმედი ფაქტორი ყოფილიყო, გილმორის თანახმად. კომპანიამ Eris რაკეტა სასტარტო მოედანზე წინასწარი ტესტირებისთვის 2024 წლის აპრილში გაიტანა, მაგრამ გაშვებისთვის თანხმობის მიღებას წელიწადზე მეტი დასჭირდა.

„დასრულებული რაკეტით გაშვების მარეგულირებელი დამტკიცებისთვის 18 თვე მოგვიწია ლოდინი,“ — თქვა გილმორმა. როდესაც ის ტესტირებაზე არ იყო, რაკეტა ჰორიზონტალურად ინახებოდა ანგარში, პლაჟიდან დაახლოებით ერთი მილის დაშორებით, მარილიანი ჰაერისგან კოროზიული დაზიანების რისკის ქვეშ.

„სულ უფრო და უფრო ვშფოთავდი, რომ რაკეტა ძველდებოდა,“ — თქვა გილმორმა. „ჩვენ არასდროს დაგვიპროექტებია ის 18 თვით უმოქმედოდ ყოფნისთვის. ვფიქრობ, ერთ-ერთი გაკვეთილი, რომელიც მივიღეთ, ის არის, რომ რაკეტას აღარ ავაშენებთ და შემდეგ 18 თვეს აღარ დაველოდებით გაშვების ლიცენზიისთვის.“

მომავალი გეგმები

ავსტრალიის ტერიტორიიდან სატელიტის გაშვების ბოლო მცდელობა 1971 წელს იყო, როდესაც ბრიტანულმა Black Arrow რაკეტამ სამხრეთ ავსტრალიიდან ბრიტანული სატელიტი ორბიტაზე გაიყვანა. გილმორი ლიდერობს მცდელობას, დააბრუნოს ორბიტალური გაშვებები ავსტრალიაში, ამჯერად ადგილობრივი რაკეტით.

მეორე Eris რაკეტა უკვე წარმოებაშია. გილმორმა თქვა, რომ შემდეგი რაკეტის სტრუქტურა დასრულებულია, მაგრამ ინჟინრები ძრავების აწყობას ელოდებოდნენ, სანამ პირველი რაკეტის მუშაობას ნახავდნენ.

„მიხარია, [რომ ასე მოვიქეცით], რადგან ისინი გაფუჭდა,“ — თქვა გილმორმა. „ასე რომ, კიდევ რამდენიმე ძრავის ტესტს ჩავატარებ, სანამ მათ რაკეტაში ჩავამონტაჟებ. ვვარაუდობ, რომ აწყობის დასრულებას კიდევ ექვსი თვე დასჭირდება, შემდეგ კი კიდევ ერთი თვე ტესტირებაზე. ასე რომ, მეორე რაკეტის გაშვებას იანვარში ან თებერვალში ველი.“

მაგრამ ჯერ გილმორმა უნდა გაარკვიოს, რა შეემთხვა პირველი რაკეტის ძრავებს. „რატომ გაფუჭდა ძრავები? ეს უნდა გავარკვიოთ. არ ვიცით,“ — თქვა გილმორმა.

ITNEWS-ის მეგობარი ვებ-გვერდია ITJOBS.GE. ITJOBS.GE-ზე ორგანიზაციებს და ფიზიკურ პირებს, აქვთ საშუალება განათავსონ როგორც ვაკანსები, ტრენინგები და ივენთები ასევე კონკრეტული Tech დავალებები, რისთვისაც ეძებენ დეველოპერებს, დიზაინერებს, სეო სპეციალისტებს და ა.შ. ITJOBS.GE - იპოვე დასაქმების საუკეთესო შესაძლებლობები ან გამოაქვეყნე ვაკანსია / დავალება და მიაწვდინე ხმა სასურველ აუდიტორიას.