პლასტმასებში გამოყენებული უცნაური ქიმიური ნივთიერება ფენტანილის უახლეს დანამატად იქცა

გაურკვეველია, რატომ გახდა BTMPS-ის გამოყენება ასეთი პოპულარული — მაგრამ მეცნიერებს რამდენიმე მოსაზრება აქვთ.

ბოლო წლებში აშშ-ში არალეგალურ ნარკოტიკებს რამდენიმე გახმაურებულ და საშიშ დანამატს ურევდნენ, როგორიცაა ძლიერი ვეტერინარული სედატივი ქსილაზინი (იგივე tranq). მაგრამ გასულ წელს ქუჩებში ახალი დანამატი გამოჩნდა. წინამორბედებისგან განსხვავებით, ის თანდათან არ გავრცელებულა; თითქოს ყველგან ერთდროულად გამოჩნდა და სწრაფად დაიკავა ბაზარი. კიდევ უფრო უცნაურია, რომ ეს არ არის ისეთი ტიპის ქიმიური ნივთიერება, რომელსაც არალეგალურ ნარკოტიკებში მოელოდი. მას საერთოდ არ აქვს ცნობილი ფსიქოაქტიური ეფექტი.

ეს ქიმიური ნივთიერებაა bis(2,2,6,6-tetramethyl-4-piperidyl) sebacate, იგივე BTMPS. მას, როგორც წესი, ამატებენ პლასტმასებში, საფარებსა და წებოებში, რათა დაიცვან ისინი ცვეთისა და UV გამოსხივებისგან. მკვლევრებმა არ იციან, რატომ ამატებენ მას არალეგალურ ნარკოტიკებში — ან რას აკეთებს ის იქ მოხვედრის შემდეგ. BTMPS ადამიანებში არასდროს გამოუცდიათ, რადგან ის არასდროს ყოფილა ადამიანებში გამოსაყენებლად განკუთვნილი.

მიუხედავად ამისა, ის სწრაფად იქცა არალეგალური ნარკოტიკების კომპონენტად. ამ კვირაში JAMA Internal Medicine-ში გამოქვეყნებულ მიმოხილვაში, მკვლევრები აღნიშნავენ, რომ BTMPS-ის პირველი აღმოჩენები 2024 წლის ივნისში ფილადელფიასა და პორტლენდში დაფიქსირდა. მაგრამ სექტემბრისთვის ის უკვე თითქმის ყველა შტატში აღმოაჩინეს, რომელმაც ნარკოტიკების ნიმუშები სტანდარტებისა და ტექნოლოგიების ეროვნულ ინსტიტუტში (NIST) შესამოწმებლად გაგზავნა.

ის არა მხოლოდ ცალკეულ ნიმუშებში, არამედ დიდი რაოდენობით აღმოჩნდა — მაგალითად, ლოს-ანჯელესში ის სექტემბერში ნარკოტიკების ნიმუშების 56%-ში იყო წარმოდგენილი, ფილადელფიაში კი — 32%-ში. ის ასევე კვალის სახით კი არა, დიდი რაოდენობით იყო წარმოდგენილი. BTMPS-ით დაბინძურებული ფენტანილის 98 ნიმუშის კვლევისას, ნიმუშების 63% უფრო მეტ BTMPS-ს შეიცავდა, ვიდრე თავად ფენტანილს. თოთხმეტ ნიმუშში BTMPS-ის დონე ფენტანილის შემცველობაზე 10-ჯერ მაღალი იყო.

მიუხედავად იმისა, რომ გაურკვეველია, რატომ გამოჩნდა მაინცდამაინც BTMPS არალეგალურ ნარკოტიკებში, მკვლევრებს რამდენიმე მოსაზრება აქვთ. ერთი ვერსიით, BTMPS შეიძლება, უბრალოდ, იაფი შემავსებელი იყოს, რომელიც მწარმოებლებს ფენტანილის განზავებისა და მოგების მაქსიმიზაციის საშუალებას აძლევს. ზოგიერთ ნიმუშში BTMPS-ის მნიშვნელოვანი რაოდენობა ამ ჰიპოთეზას ამყარებს. მაგრამ სხვა შესაძლებლობაა, რომ მწარმოებლები იყენებენ UV-დაცვის თვისებას, რომელსაც ეს ნივთიერება იძლევა, რათა ნარკოტიკების შენახვის ვადა გაახანგრძლივონ.

ასევე შესაძლებელია, რომ ეს უბრალოდ შემთხვევითი დამაბინძურებელი იყოს, მაგრამ მკვლევრები ეჭვობენ, რომ სწრაფი და ფართო გავრცელების გათვალისწინებით, მისი დამატება მიზანმიმართულია.

როგორ მოქმედებს BTMPS მომხმარებლებზე, კიდევ ერთი დიდი კითხვაა. ცხოველებზე ჩატარებული კვლევები მიუთითებს, რომ BTMPS-ს შეუძლია ურთიერთქმედება გულისა და ნერვული სისტემის უჯრედულ რეცეპტორებთან. ეს ზრდის კარდიოტოქსიკური ეფექტების, როგორიცაა დაბალი არტერიული წნევა და გულ-სისხლძარღვთა კოლაფსი, ასევე ნევროლოგიური ტოქსიკურობის, მაგალითად, კუნთების სისუსტის, შესაძლებლობას.

ანეკდოტური კლინიკური ანგარიშები BTMPS-ის გამოყენებას მხედველობის დაბინდვას, კონიუნქტივიტს, ყურებში შუილსა და გულისრევას უკავშირებს. ასევე არსებობს ცნობები ინექციის შემდეგ კანის გაღიზიანებისა და წვის, ხოლო მოწევის შემდეგ — ყელის გაღიზიანების, ხველისა და სისხლიანი ხველის შესახებ. 

მკვლევრები ამბობენ, რომ ამ კომპონენტზე კლინიკური კვლევა და მეტი მეთვალყურეობა ახლა სასწრაფოდ არის საჭირო.

ITNEWS-ის მეგობარი ვებ-გვერდია ITJOBS.GE. ITJOBS.GE-ზე ორგანიზაციებს და ფიზიკურ პირებს, აქვთ საშუალება განათავსონ როგორც ვაკანსები, ტრენინგები და ივენთები ასევე კონკრეტული Tech დავალებები, რისთვისაც ეძებენ დეველოპერებს, დიზაინერებს, სეო სპეციალისტებს და ა.შ. ITJOBS.GE - იპოვე დასაქმების საუკეთესო შესაძლებლობები ან გამოაქვეყნე ვაკანსია / დავალება და მიაწვდინე ხმა სასურველ აუდიტორიას.